Elektron pul oʼtkazmalari

Aholidan pul o'tkazmalari har doim pochta tizimida eng ommabop xizmatlardan biri bo'lib kelgan. Axborot texnologiyalari va telekommunikatsiyalarining rivojlanishi bugungi kunda aholiga xizmat ko‘rsatishni sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish imkonini berdi. Jismoniy shaxslarning chakana savdo operatsiyalari boʻyicha koʻrsatilayotgan xizmatlar turlarini koʻpaytirish (pul mablagʻlarini oʻtkazish, kommunal xizmatlarni qabul qilish va h.k.), ushbu bozorda raqobatbardoshlikni saqlash, shuningdek, zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish asosida xizmatlar koʻrsatishni takomillashtirish maqsadida. “O'ZBEKISTON POCHTASI” aksiyadorlik jamiyati tomonidan avtomatlashtirilgan elektron pul o'tkazmalari tizimi (PC AS EDP) ishlab chiqildi.

Yechilishi kerak bo'lgan muammolar

1. “O‘ZBEKISTON POCHTASI” AJ tizimida jismoniy va yuridik shaxslarga O‘zbekiston Respublikasi hududida pul o‘tkazmalarini jo‘natish, to‘lash bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatishda operatsiyalarni bajarish texnologik jarayonlarini avtomatlashtirish;

2. “O‘ZBEKISTON POCHTASI” AJning barcha pochta xizmatlarining pul o‘tkazmalari bo‘yicha yagona axborot bazasini yaratish va yuritish;

3. “O‘ZBEKISTON POCHTASI” AJ tizimida aholi va yuridik shaxslarga pul o‘tkazmalari bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha ma’lumotlarni markazlashgan holda qayta ishlash va texnologik jarayonlarni boshqarish;

4. Jismoniy va yuridik shaxslarga pul o‘tkazmalari bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatishda elektron hujjat aylanishini tashkil etish;

5. Pul o‘tkazmalari bilan bog‘liq operatsiyalarni avtomatlashtirilgan hisobga olish va nazorat qilish;

6. Pul o'tkazmalari bilan bog'liq operatsiyalarning holati va o'tkazilishi to'g'risida operativ, buxgalteriya va tahliliy hisobotlarni olish.

Tarkib  

Ierarxiya darajalari va funktsional maqsadiga ko'ra, AS EDP shaxsiy kompyuteri quyidagi qismlarga bo'linadi:

Elektron pul o'tkazmalarini protsessing markazi.
Mintaqaviy daraja (filiallar, pochta bo'limi).
Tuman darajasi (tuman pochta markazi).
Pochta bo'limi darajasi.

Kompyuter "AS EDP" quyidagi quyi tizimlardan iborat:

"To'lov markazi" quyi tizimi

Quyi tizim Elektron pul o‘tkazmalarini protsessing markazi (EDP markazi) funksiyalarini avtomatlashtirish uchun mo‘ljallangan: to‘lov markazini boshqarish, pochta bo‘limlaridan EDPlarni qabul qilish, ularni qayta ishlash, jo‘natuvchi bo‘lim uchun EDPga javob yaratish, elektron pul o‘tkazmalari uchun EDP yaratish. oluvchilar bo'limi. Ushbu quyi tizimda elektron pul o'tkazmalari tizimiga qabul qilingan barcha birliklar ro'yxatga olinadi va bu birliklar ham boshqariladi. Boshqaruv funksiyalariga Toʻlov markazi bilan oʻzaro hamkorlikni taqiqlashni oʻrnatish, toʻlovlarni qabul qilish/yuborish vaqtini tartibga solish, toʻlovlarni kuzatish (qancha toʻlovlar va qancha miqdorda, qaysi boʻlimlardan qabul qilingan yoki joʻnatilganligini koʻrish) kabi funksiyalar kiradi.

"Administrator" quyi tizimi

"Administrator" quyi tizimi tizimni quyidagi darajalarda boshqarish uchun mo'ljallangan:

Respublika darajasi.
Mintaqaviy daraja.
Tuman darajasi.

Respublika darajasi EDP CO bilan birlashtirilishi kerak. Ushbu darajada global o'zgaruvchilar Administrator quyi tizimida tartibga solinadi. Masalan, tariflarni kiritish va o'zgartirish, valyuta kurslarini kiritish, shu jumladan tizimdagi bo'limlar va tizim foydalanuvchilarini respublika darajasida boshqarish va hokazo.

Viloyat va tuman darajasida ushbu quyi tizim xodimlarni boshqaradi. Masalan, xodimlarni yaratish, ularga ma'lum rollarni belgilash, parollarni o'zgartirish.

"Me'yoriy-ma'lumotnoma hujjatlarini yuritish" quyi tizimi

Ushbu quyi tizim normativ ma'lumotnoma ma'lumotlarini (RNI) yangilab turish uchun mo'ljallangan. Ma’lumotnoma ma’lumotlari deganda idoraviy normativ hujjatlar bilan belgilanadigan va aholi va yuridik shaxslarga pul o‘tkazmalari bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatishning texnologik jarayonida (viloyatlar, tumanlar, pochta aloqasi bo‘limlari ma’lumotnomasi, valyutalar ma’lumotnomasi va boshqalar) foydalaniladigan ma’lumotnoma ma’lumotlari tushuniladi. Asosiy ma'lumotlarga o'zgartirishlar kiritilganda, ular faollashtirilgan kundan boshlab yangilanishi kerak.

"Operatsion kun" quyi tizimi

"Operatsion kun" quyi tizimi PC AS EDP operatsiyalari uchun ish kunini ochish va yopish uchun mo'ljallangan. Kun davomida tizimning ishlashi natijasida har xil turdagi ma'lumotlar shakllanadi va tizimga kiritiladi: elektron pul o'tkazmalari, moliyaviy hujjatlar, operatsiyalar, protokollar. Ushbu ma'lumotlarning bir qismi keyingi kunga kerak emas va ularning joriy ma'lumotlar bazasida to'planishi tizimning ishlashiga salbiy ta'sir qiladi. Shuning uchun bunday ma'lumotlar ma'lumotlar bazasining tizimdagi operatsiyalar va harakatlar tarixi haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan qismiga ko'chirilishi kerak. Ish kunini yopish jarayoni bunday muammolarni hal qilish va ma'lumotlarni "joriy" va "tarixiy" ga bo'lish jarayonlarini tartibga solish (tartibga solish) uchun maxsus mo'ljallangan. Kun ochilganda tizimni yangi ish kuniga tayyorlash uchun zarur bo'lgan harakatlar amalga oshiriladi - kunlik jadvallarni tozalash, ochilish balansini ishga tushirish va hk.

"Pul o'tkazmalarini tasdiqlash va jo'natish" quyi tizimi

“O‘ZBEKISTON POCHTASI” AJ ma’lumotlar uzatish korporativ tarmog‘ining joriy holatidan kelib chiqib, tarmoqni yaqin kelajakdagi rivojlanish tendensiyalarini hisobga olgan holda tizimni joriy etishning birinchi bosqichida yirik shaharlar va viloyat markazlaridagi pochta aloqasi bo‘limlari tarmoqqa ulangan. EDP ​​AS kompyuter. EDP ​​AS ga ulanmagan pochta bo‘limlaridan pul o‘tkazmalari (MT) to‘g‘risidagi ma’lumotlar EDP AS SHKga ulangan eng yaqin bo‘linmalarga qog‘oz ko‘rinishida yuboriladi va u yerda tizim operatorlari tomonidan dasturiy ta’minot tizimiga kiritiladi.

Agar pochta bo‘limida uni AS EDP PC dasturiy majmuasiga ulash imkonini beruvchi ma’lumotlar tarmog‘i mavjud bo‘lsa, DPni kiritish, nazorat qilish va to‘lov markaziga jo‘natish DPni qabul qilish punktida amalga oshiriladi.

"Qabul qilish, to'lash, jo'natish, qaytarish" quyi tizimi

EDP ​​AS shaxsiy kompyuteriga ulanmagan pochta bo'limlari uchun DPlar mintaqaviy tugundagi to'lov markazidan olinadi. Har bir pochta bo'limi uchun pul o'tkazmalarini qabul qilish to'g'risidagi bayonot tuziladi. Harakatlar natijalariga ko'ra, DP quyidagi holatlardan birida tugashi mumkin:

oluvchi tomonidan qabul qilingan (to'langan), tizim ushbu DP holatini "to'langan" ga o'rnatadi;
rad etilgan (noto'g'ri manzil va boshqalar), tizimda ushbu DP "rad etilgan" holatiga o'rnatiladi;
boshqa pochta bo'limiga yo'naltirishni talab qiladi, tizimda bu DP holati "yo'naltirishni talab qiladi" deb o'rnatiladi;
saqlash muddati tugadi, tizim ushbu DPni "muddati tugagan" holatiga o'rnatadi;

Har bir DP uchun to'lov natijalari to'g'risidagi tegishli ma'lumotlar (teskari aloqa) To'lov markazi orqali yuboriladi.

"Hisobot" quyi tizimi

"Hisobot" quyi tizimi hisobotlarni yaratish uchun mo'ljallangan. Pochta bo'limlarining har bir darajasi o'ziga xos hisobotlar ro'yxati bilan ta'minlangan. Hisobotlar joriy ma'lumotlar bazasidan yoki tarixiy ma'lumotlar bazasidan yaratiladi. Ma'lumotlar mavjud bo'lgan barcha sanalar uchun tarixdan hisobotlarni yaratish mumkin. Agar tarixdan ma'lumotlar arxivga o'tkazilsa, u bo'yicha hisobotlar "Tizim arxivi" quyi tizimida yaratiladi.

"To'lov monitoringi" quyi tizimi

"To'lov monitoringi" quyi tizimi DP holatini tahlil qilish va ko'rish uchun mo'ljallangan. DP holatini turli jihatlarda ko'rib chiqish mumkin:

individual DP holati - u qayerga kiritilganligi, uni qayta ishlashning qaysi bosqichida, to'lov amalga oshirilganmi va hokazo.
jamlangan ma'lumotlar - umumiy miqdorlar, davrlar bo'yicha DP soni, pochta bo'limlari, mintaqaviy tugunlar va boshqalar.

"Tizim arxivi" quyi tizimi

Ma'lumotlar bazasining tarixiy qismida joylashgan, tegishli me'yoriy hujjatlar va o'quv materiallari bilan tartibga solinadigan ma'lumotlar bir muncha vaqt o'tgach, tizimdan tushirilishi va arxiv shaklida alohida saqlanishi kerak. Biroq, agar kerak bo'lsa, so'rov bo'yicha arxiv ma'lumotlari bu haqda kerakli hisobotlarni olish uchun mavjud bo'lishi kerak. Shu bilan birga, arxivlangan tizim ma'lumotlari ORACLE ma'lumotlar bazasida alohida sxemaga (arxivga) yuklanadi. Ushbu sxemada ma'lumotlar quyidagi hollarda yaratiladi va yangilanadi:

Arxivlashda ma'lumotlar ma'lum muddatga (bir yil) arxivlanadi deb taxmin qilinadi, agar ushbu ma'lumotlarni tizim arxiviga joylashtirishning standart muddati kelgan bo'lsa, ya'ni. ma'lumotlar bazasining "tarixiy qismida" ushbu ma'lumotlarni saqlash muddati tugagan;

Tizimning ma'lum o'tgan davrlari uchun hisobot ma'lumotlarini olish uchun arxiv saqlash vositalaridan ma'lumotlarni tiklashda. Shunday qilib, "Tizim arxivi" quyi tizimi standart saqlash muddatlariga ko'ra tizim arxiviga yuklangan ma'lumotlar bo'yicha hisobot ma'lumotlarini yaratishda ma'lumotlar bazasining "arxiv sxemasi" bilan ishlash uchun mo'ljallangan.